GAYAZA, Uganda -.
Paul Wafula znalazł Dennisa Kasumbę w rzeźni.
W wieku 14 lat głód i beznadzieja doprowadziły Kasumbę do porzucenia szkoły i podjęcia pracy przy uboju krów, owiec i kóz. Było to dickensowskie środowisko, w którym pracownicy, głównie młodzi chłopcy, byli skąpani we krwi.
Wafula wspominał o pierwszej rozmowie tej pary: „Zapytałem go, dlaczego pracuje w rzeźni, a on odpowiedział: 'Chcę mieć coś do jedzenia. Nie mamy nic do jedzenia w domu”
Więc Wafula, ochotniczy trener baseballu, zawarł z chłopcem umowę: opuść rzeźnię, a za każdym razem, gdy przyjdzie na boisko baseballowe, zostanie nakarmiony. Kiedy Kasumba stał się stałym bywalcem, Wafula osłodził umowę: jeśli nadal będzie przychodził, trener opłaci mu również powrót do szkoły.
I tak rozpoczął się związek, który utwierdził Wafulę w przekonaniu o odkupieńczej mocy sportu i napełnił Kasumbę, obecnie osiemnastolatka, marzeniami o zostaniu pierwszym w Ugandzie zawodnikiem z wielkiej ligi.
Trener Paul Wafula instruuje Dennisa Kasumbę na temat jego swingu w Gayaza, Uganda. Wafula zaproponował Kasumbie grę w baseball, aby wyciągnąć go z pracy w rzeźni w wieku 14 lat.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Kasumba nigdy nie znał swoich rodziców. Jego ojciec, żołnierz, wyjechał walczyć z antyrządowymi rebeliantami w wojnie domowej w Ugandzie i nigdy nie wrócił. Jego matka porzuciła więc dwumiesięcznego syna i dwoje starszego rodzeństwa na progu domu matki i uciekła.
W Ugandzie prawie 2,5 mln dzieci – jedno na dziewięć – jest sierotą. Dla wielu z nich bieda i rozpacz wiszą nad nimi jak toksyczna chmura.
Ponad pół tuzina chłopców i dziewcząt z drużyny sandlot Wafula to sieroty, dlatego trener używa baseballu jako narzędzia do udzielania większych lekcji.
„Chcę im pokazać, że największe wyzwanie, przed którym stoisz w życiu, nie oznacza, że twoje życie się skończyło” – powiedział. „Wiem, jak to się czuje w tym wieku. Kiedy byłem młodszy były momenty, że chodziłem bez posiłku. Wiem, do czego to zmusza”
Więc kiedy Wafula przekonał Kasumbę do opuszczenia rzeźni, celem nie było tylko danie Kasumbie czegoś, co wypełni jego żołądek i umysł. Chodziło o to, by dać mu również nadzieję.
Bosy Dennis Kasumba łopata krowiego nawozu, aby zarobić pieniądze na wyżywienie swojej babci i rodzeństwa w Guyaza, Uganda. Kasumba pracował 15 minut, by zarobić tyle, by kupić cukier do herbaty dla babci.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Dennis Kasumba otrzymuje równowartość 50 centów za łopatę obornika w zagrodzie dla krów.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
„Jeśli nie masz nadziei, to dlaczego w ogóle wstajesz rano?” Zapytał Wafula. „Jeśli nie masz nadziei, nie masz nic”
Cztery lata później ta nadzieja karmi Kasumbę marzeniem o wielkiej lidze, quixotycznym w kraju, w którym szacuje się, że tylko 2500 osób gra w grę i na kontynencie, który wyprodukował tylko dwóch głównych ligowców, zarówno Południowych Afrykanów, którzy połączyli się, aby pojawić się w 62 meczach w latach 2017-2022.
„Jeśli ciężko pracuję”, Kasumba powiedział głosem ledwie powyżej szeptu, „myślę, że mogę”
Wafula i Kasumba są dziwną parą, jedną utworzoną z konieczności i wykutą z determinacją. Dla trenera – wiecznie optymistycznego, którego domyślnym wyrazem twarzy jest ciepły, szczerbaty uśmiech – Kasumba jest dowodem na to, że zapomniane sieroty z Ugandy mogą aspirować do czegoś więcej niż desperacka egzystencja w rzeźni. Dla zawodnika, który często jest stoicki i cichy, zmęczony swoimi doświadczeniami życiowymi, Wafula karmi te aspiracje z bezdennej studni zachęty, inspiracji i wiary.
Wyczerpany Dennis Kasumba odpoczywa, gdy spędza czas z przyjaciółmi i graczami po treningu baseballowym w Gayaza, Uganda. Kasumba nie będzie jadł pierwszego posiłku aż do później nocy.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Dennis Kasumba, trzeci od prawej, dzieli się śmiechem z innymi graczami po treningu na boisku National w Guyaza, Uganda. Wielu graczy to sieroty, w tym Kasumba.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Wafula, który w wieku 28 lat jest zaledwie 10 lat starszy od Kasumby, jest bardziej trenerem życia niż trenerem baseballu, takim, który mówi w afirmacjach i głęboko wierzy, że sport może zmienić życie, ponieważ zmienił jego.
Dorastał dzieląc jednopokojowy dom z siedmioma członkami rodziny w slumsie tak notorycznym, że od tego czasu został zburzony. Jak większość dzieci w Ugandzie, grał w piłkę nożną, zanim przerzucił się na baseball. Wystąpił w reprezentacji Ugandy po pięciu sezonach gry jako miotacz i outfielder w niezależnej drużynie ligowej w Japonii.
Jednak to jego porażki bardziej niż sukcesy informują o lekcjach, których uczy swoich graczy.
„Kiedyś żyłem w getcie. Nie chcę, żeby ta sama sytuacja przydarzyła się tym dzieciakom, bo kiedy nie mają czym się zająć, mają różne grupy, do których mogą się przyłączyć” – powiedział, nawiązując do gangów sąsiedzkich.
Klasa Wafuli to wyboiste pole należące do lokalnego kościoła w Gayaza, zakurzone, zatłoczone skrzyżowanie około 15 mil od centrum Kampali, stolicy Ugandy. Jest tam nierówne pole gry, dwie ziemianki, betonowa trybuna za słabym, drucianym ogrodzeniem i tylko odrobina kopca dla miotacza. Stada krów i przerażająco wyglądające długorogie bydło Ankole często przemierzają boisko w poszukiwaniu miejsc do wypasu – i zostawiają za sobą krowie placki, które sprawiają, że łapanie piłki jest zdradliwe.
Dennis Kasumba pomaga niepełnosprawnemu dziecku uderzyć piłkę w St. Lilian Jubilee Home w Guyaza, Uganda. Niektórzy zawodnicy, wraz ze swoim trenerem, podróżują do prowadzonego przez kościół domu dla niepełnosprawnych i pokrzywdzonych dzieci co najmniej raz w tygodniu.
Mimo to kilku chłopców i dziewcząt pojawia się regularnie, wielu z nich boso, aby uprawiać sport, który zwrócił ich uwagę, ponieważ jest tak rzadki w Ugandzie. Ale tak naprawdę przychodzą, by cieszyć się tym, co dostają od Wafuli, a czego nie mogą znaleźć nigdzie indziej: uwagą i miłością.
„To jest to! Niezła próba!” krzyczy do młodej dziewczyny, która nie trafiła w piłkę.
„Mocny rzut! Mocny rzut!” mówi do chłopca, którego rzut z shortstopu przelatuje nad głową pierwszego bazowego.
Ogromną populację sierot w Ugandzie napędzały przede wszystkim choroby układu oddechowego i HIV/AIDS, które jeszcze w 2018 roku stanowiły prawie jedną czwartą wszystkich zgonów w kraju. Ale są też dziesiątki tysięcy sierot, które zostały po prostu porzucone.
Razem, Wafula i inny trener, Ssempa Johnbosco, opiekują się kilkoma dziećmi, którym brakuje rodziców, dając im schronienie i piłkę baseballową, narzędzia, których Wafula użył, aby uciec od ubóstwa.
Ograniczone zasoby są ogromnym problemem dla szacowanych 2500 osób, które grają w baseball w Ugandzie. Gracz (u góry) relaksuje się w czółnie na boisku National. Gracz biega po bazach boso na boisku National w Guyaza.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Niektóre z tych dzieci są teraz dorosłe, takie jak Allan Kabenge, który rzuca szybką piłkę, która dotyka niskich 90-tek. Grał dla reprezentacji Ugandy i krótko w Japonii.
„Baseball to jedyna rzecz, która uratowała moje życie” – powiedział Kabenge, który mieszka z trzema innymi graczami w jednopokojowym betonowym domu wynajętym przez Wafulę. „Baseball to moja rodzina, a gracze to moi bracia”
Ci bracia to Ibrahim Bukenya, 15, który wraz z babcią, którą się opiekuje, jest bezdomny; Rymond Kasasa, 17, uchodźca, który stracił oboje rodziców w wyniku ludobójstwa w sąsiedniej Rwandzie; i 10-letni Johnatha Osinde, który został porzucony przez matkę i teraz mieszka z Johnbosco.
„To prawdopodobnie największa siła napędowa, dlaczego ludzie dostają się do baseballu w obrębie Ugandy”, powiedział Tom Gillespie, skaut z Pittsburgh Pirates, drużyną, która podpisała pierwszego Afrykańczyka, który osiągnął główne ligi. „Wiele powodów, dla których trenerzy byli napędzani do pracy z dziećmi, było utrzymanie ich z dala od ulic. I wiele z powodów, dla których dzieci trzymały się baseballu było to, że wiedziały, że alternatywa nie jest dobra. To dawało im poczucie wspólnoty.
„Szczególnie ze względu na wysoki wskaźnik sierot w Ugandzie i skrajne ubóstwo.”
Kasumba, również widzi baseball jako drogę wyjścia z tej biedy, dla niego i babci, która przygarnęła go, gdy jego matka uciekła.
„Powodem, dla którego pracuję tak ciężko, jest to, że mogę kupić duży dom dla mojej babci”, powiedział.
Dennis Kasumba ćwiczy swój swing jak jego babcia Edith Natenza obserwuje poza ich domem.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Kasumba i jego babcia dzielą maleńki domek z cegły i stiuku z siedmioma innymi osobami. Ukryty przy wąskiej, wyjeżdżonej drodze gruntowej, dom ma betonową podłogę i nie ma mebli ani bieżącej wody.
Pojedyncza, goła żarówka zwisa z kabla w centrum każdego z trzech pokoi w domu, a powietrze jest gęste od smrodu z zagród dla krów, mniej niż 50 jardów od drzwi wejściowych.
To jest rzeczywistość, od której Kasumba ma nadzieję uciec dzięki baseballowi.
Dlatego każdego ranka odpycha się od cienkiego materaca akurat wtedy, gdy słońce zaczyna szczytować nad horyzontem. Dzień będzie się rozwijał tak samo jak poprzedni i następny: Kasumba wkroczy na błotnistą ścieżkę przed domem i wykona zawrotny szereg ćwiczeń, używając między innymi stosu starych opon, plastikowych butelek wypełnionych wodą i zwietrzałego niebieskiego plecaka wypchanego kamieniami.
Wafula pojawia się około godziny w treningu i stoi w błocie i obserwuje, czasami wzywając zachętę w języku angielskim lub Luganda, języku Bantu preferowanym w centralnej Ugandzie.
Dennis Kasumba przywiązuje butelkę z wodą do swojej nogi i podłącza się do opony podczas codziennego porannego treningu poza swoim domem.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Dennis Kasumba ćwiczy ze starymi oponami przed swoim domem. Żyjąc w ubóstwie, Kasumba robi sprzęt do ćwiczeń z ocalałych śmieci.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
„To jest to! To jest to”, krzyczy trener, przełączając się między językami, często w środku zdania. W innych momentach wkroczy i skoryguje postawę lub ustawienie Kasumby, aby upewnić się, że ćwiczenia działają na właściwe grupy mięśni.
„W Afryce”, powiedział później Wafula, „jeśli chcesz być lepszy, musisz pracować ciężej”
Przez dwie godziny Kasumba będzie podnosił, skakał, skręcał i uderzał w deszczu lub w drenującej wilgoci. Ale jeśli widzi to tylko jego trener, czy to się naprawdę stało? Czy ktoś wie, jak ciężko pracuje?
Więc kuzynka, Esther Nassali, filmuje Kasumbę na telefonie komórkowym, który rodzina otrzymała w prezencie, a następnie zamieszcza filmy pod inspirującymi wiadomościami na Facebooku, YouTube, Twitterze, Instagramie i TikTok, gdzie przyciągnęły dziesiątki tysięcy zwolenników. Unikalne treningi przyniosły mu nawet dwuminutowy odcinek w południowokoreańskiej telewizji.
Dennis Kasumba skacze wewnątrz 55-galonowej beczki wypełnionej wodą, aby wzmocnić swoje nogi podczas treningu na zewnątrz swojego domu.
„Otrzymaliśmy uwagę z całego świata” – powiedział Wafula. „Nie stać go na siłownię, więc musi improwizować”
Jedną z osób, które zobaczyły filmy jest Joshua Williams, adwokat z Atlanty z Taylor English Duma, który rozpoczął kampanię mającą na celu sprowadzenie Kasumby do Stanów Zjednoczonych. Williams niedawno zabezpieczył zaproszenie dla Kasumby do gry w MLB Draft League, amatorskiej lidze letniej, która otwiera się 1 czerwca, jeśli może uzyskać wizę.
Dwie poprzednie prośby o wizę zakończyły się rozczarowaniem z ambasadą USA odrzucającą wnioski, orzekając, że Kasumba nie miał wystarczających więzi rodzinnych, które przyciągnęłyby go z powrotem do Ugandy.
Trudno udowodnić więzi rodzinne, gdy jest się sierotą.
Wieczorem, ubrany w czerwone spodenki i biało-czerwoną koszulkę reprezentacji Ugandy z dużym czarnym numerem 9 na plecach, ten sam strój, który nosił przez cały tydzień, Kasumba wykonuje drugi dwugodzinny trening z rękawicą łapacza tak pełną dziur, że trzyma się razem ze sznurkiem. Obok betonowego budynku gospodarczego, Kasumba uderza piłki z tee, używając prymitywnego kija zrobionego z gałęzi drzewa.
Dennis Kasumba pracuje późno w nocy ze starymi oponami na zewnątrz swojego domu.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Z Wafulą ponownie obserwującym i zachęcającym, Nassali nagrał to wszystko również, z filmami podkreślającymi wolę, determinację i kreatywność Kasumby bardziej niż jego talent.
W przerwach między treningami, przeszedł przez błoto i kałuże do chropowatego kojca dla krów i wkroczył boso w mieszaninę błota, obornika i moczu, zamulając oborę w zamian za 4000 szylingów ugandyjskich, około 1,06 USD. To pokryje jego wyżywienie w tym dniu. Wcześniej rano karmił tę samą krowę, by zarobić kilka centów na cukier do herbaty dla babci.
„Pracuję ciężko, ponieważ mam cel, aby zostać graczem MLB”, powiedział Kasumba.
Stoją przed nim niewiarygodnie długie szanse. Nie tylko żaden Ugandyjczyk nie grał w majors, nikt z jego kraju nie grał nawet w mniejszej lidze baseballu, aż do zeszłego roku, kiedy Dodgers podpisali Ben Serunkuma, 21-letni miotacz ulgi i Umar Male, 21-letni outfielder. Tej zimy Gillespie i Pirates podpisali miotacz David Matoma, 17-letni prawy obrońca.
Dennis Kasumba łapie boiska rozgrzewkowe na boisku National w Guyaza, Uganda. Większość zawodników grających na boisku to sieroty, w tym Kasumba.
Następnie jest rozmiar Kasumby, który jest bardziej odpowiedni dla pomocnika piłkarskiego niż dla łapacza. Kasumba może osiągnąć 5 stóp 7, jeśli rozciągnie swoje wrzecionowate nogi i stanie na palcach. I może ważyć 150 funtów, kiedy wspina się, przemoczony, z wypełnionej wodą beczki, której używa podczas swoich treningów.
Serce jednak pozornie stanowi połowę tej masy ciała.
„Ten chłopak jest zaangażowany. Wie, czego chce” – powiedział Roderick Ahimbazwe, ugandyjski fotoreporter, który uważnie śledzi baseball w tym kraju. „Jedynym problemem jest to, że urodził się na złym kontynencie”
Dla Wafuli, widział transformacyjną moc baseballu w akcji, nie tylko z Kasumbą, ale w prowadzonym przez kościół domu dla niepełnosprawnych i pokrzywdzonych dzieci, który on i jego drużyna odwiedzają co tydzień, zarówno po to, by podnieść na duchu tamtejsze dzieci, ale także po to, by dać swoim graczom znać, że niezależnie od tego, z jakimi trudnościami się borykają, mogło być gorzej.
„Kiedy idę odwiedzić niepełnosprawne dzieci, chcę, aby wszystkie [my players] aby podróżowali ze mną i okazywali tę samą miłość, którą okazuję im”, powiedział Wafula, który powiedział, że starszy brat jest przykuty do wózka inwalidzkiego od czasu złamania kręgosłupa w wypadku samochodowym 15 lat temu. „Te dzieci również chcą, aby okazano im miłość, ale nie mają nikogo”
Bosy Dennis Kasumba łopata krowiego nawozu, aby zarobić pieniądze na wyżywienie swojej babci i rodzeństwa. Ze stopami pokrytymi krowim nawozem Kasumba przygotowuje się do oczyszczenia stóp przed swoim domem.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
To są sieroty, których nikt nie chciał: dzieci, niektóre jeszcze w pieluchach, które są niewidome, brakuje im kończyn, nie mogą chodzić lub zmagają się z upośledzeniem umysłowym. To smutne miejsce, w którym dzieci śpią po troje na materacu w dusznym pokoju wyłożonym piętrowymi łóżkami.
Wafula, wysoki i dobrze zbudowany jak twardo rzucający prawą ręką miotacz, którym kiedyś był, przeszedł przez szkołę średnią i do college’u – rzadki wyczyn w kraju, gdzie tylko jeden na czterech uczniów uczęszcza do szkoły średniej – zanim zrezygnował z powodu wysokich kosztów. Ale to, czego brakuje mu w nauce, nadrabia mądrością, człowieczeństwem i sprytem ulicznym.
Program, który zabrał do sierocińca, to program zapożyczony z Miracle League, grupy z Georgii, która wykorzystuje baseball, by pomóc dzieciom z niepełnosprawnością umysłową i fizyczną nawiązać przyjaźnie i nabrać pewności siebie. Gracze Wafuli rzucają im plastikowe piłki lub łączą ze sobą plastikowe butelki po wodzie, aby stworzyć kij dla dzieci zbyt słabych, by trzymać prawdziwy.
Kasumba był w środku akcji, starannie formując kij dla dziecka na wózku inwalidzkim, a następnie delikatnie podrzucając piłkę w jego stronę. Kiedy piłka została odbita z powrotem w jego stronę, wiwatował. Ale co ważniejsze, jego stoicka postawa zanikła, a on sam wdał się w rzadki uśmiech, przez co nie wiadomo, kto tak naprawdę czerpie najwięcej z tego ćwiczenia.
Kolumna pierwsza
Wizytówka wciągającego storytellingu od Los Angeles Times.
„Mają wspaniałą rzecz dzieje się w Ugandzie,” powiedział Stephanie Davis, wiceprezes programów krajowych dla Miracle League. „To może wyglądać inaczej niż nasza typowa Miracle League ze względu na zasoby, ale koncepcja jest taka sama: motywowanie ich do uświadomienia sobie, że jeśli mogą grać w baseball, mogą zrobić wszystko”
Mówiąc o przyszłości, Wafula nie jest pewien, jak może dalej działać. Znajdowanie domów dla sierot, podsycanie quixotic big league fantazji i przynoszenie nadziei tym, którzy nie mają nadziei, może być wyczerpujące, zarówno psychicznie, jak i emocjonalnie.
„Czasami czuję, że wystarczy”, powiedział smutno, siedząc za prowizorycznym backstopem przed rozpoczęciem sobotniego popołudniowego meczu all-star. „Dochodzę do punktu, w którym nie mam nic do zapewnienia”
Plus jego żona, Barbra, i ich bliźniacze dzieci, chłopiec i dziewczynka, mówią, że są ignorowane.
„Wiesz, jak ludzie upijają się czymś?” Wafula w końcu powiedział z uśmiechem. „Moja żona mówi, że jestem pijany na baseballu”
Dennis Kasumba rzuca przed grą, jak stada krów i bydła Ankole pasą się na boisku National w Guyaza, Uganda.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Tym, co go napędza, są dzieci. Jeśli się podda, kto wyciągnie je z rzeźni?
„To ich jedyna nadzieja” – powiedział, gestykulując w stronę zakurzonego pola.
Mimo to, zastanawia się, jaki jest sens pozbywania się jednej bosej sieroty z ulicy, jeśli tylko zostanie zastąpiona przez inną? Jaki jest sens wspierania niemożliwego marzenia Kasumby, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że zakończy się ono porażką?
Chodzi o to, że nie robienie niczego byłoby jeszcze gorsze. Tak jak w baseballu, o wiele lepiej jest spróbować i przegrać, niż nie zagrać w ogóle.
Kiedy więc trener mówi o rozwijaniu zawodników, tak naprawdę ma na myśli rozwijanie ludzi. Jeśli sieroty z jego drużyny nigdy nie zagrają na większej scenie niż poszarpane pole w Gayaza, to przynajmniej mają cynkowy dach nad głową, trochę jedzenia w żołądku i kogoś, kto się o nich troszczy.
A jeśli Kasumba nigdy nie trafi do USA, a tym bardziej do głównych lig, cała ta praca nie pójdzie na marne. Nauczył się dyscypliny, współczucia i poświęcenia podczas budowania międzynarodowej bazy fanów poprzez media społecznościowe.
„Kiedy poznałem trenera Paula, moja sytuacja była bardzo, bardzo zła. Trzymał mnie w baseballu”, powiedział Kasumba o człowieku, który stał się ojcem, którego nigdy nie miał.
Z aspiracjami zostania graczem MLB, Dennis Kasumba robi sobie przerwę podczas treningu battingu. Kasumba ćwiczy dwa razy dziennie i czasami je tylko jeden posiłek dziennie.
(Wally Skalij / Los Angeles Times)
Edith Nantenze, babcia, która go pielęgnowała, zgodziła się z tym.
„Dziękuję trenerowi Paulowi”, powiedziała. „Trener Paul wykonał bardzo wspaniałą pracę”
Kasumba może być sierotą, ale nie mógłby prosić o lepszych rodziców. Mimo to, ma marzenie do pogoni i nie zamierza go złapać przez obiboków.
Tak więc, gdy jego trener i babcia odwiedzają, Kasumba umieszcza 55-galonową beczkę na oponie i napełnia ją wodą. Po wejściu do beczki, owija dwie cienkie elastyczne linki na ramionach dla oporu, a następnie zaczyna skakać z beczki, przyciągając kolana do klatki piersiowej. W pobliżu jego kuzynka podnosi swój telefon i naciska przycisk nagrywania.
